1. Haberler
  2. TEKNOLOJİ
  3. Yeni Anılar Eskiyi Nasıl Unutturuyor?

Yeni Anılar Eskiyi Nasıl Unutturuyor?

featured
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Hafıza nedir ve sınırlamaları nelerdir? Unutmanın arkasındaki sebep, yeni bilgilerin mevcut hatıraların “üzerine yazılması” mı? Bu konu, ünlü Amerikan animasyon dizisi The Simpsons ‘ta Homer Simpson tarafından ifade edilmektedir.

Bir bölümde Homer, eşi Marge’a “Hep yeni bilgiler öğrendiğimde, beynimdeki eski şeyleri itiyor. Evde şarap yapma kursu aldığımda, araba kullanmayı unuttuğumu hatırlıyor musun?” diye sorar.

Homer’ın bu yorumu, az da olsa gerçeği yansıtıyor olabilir.

“Catastrophic forgetting” (Felaket unutma) adı verilen fenomen, yeni öğrenme sürecinin mevcut bilgilere karışmasına veya onları silmesine neden olabiliyor.

Benzer bir durum, yapay zekaya enerji sağlayan, insan beyni temel alınarak geliştirilen dijital nöron ağlarında da gözlemleniyor. Bu yapılar, mevcut bilgilerin üzerine yenilerini eklerken sıklıkla zorluk yaşıyor.

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Cornell Üniversitesi’nden araştırmacılar, anıların nasıl üretildiğine dair çalışmalarda bulunarak bulgularının, yapay zeka gelişimi ve Alzheimer gibi hastalıklarla mücadele açısından uygulanabileceğini kaydediyor.

Araştırmacılar, bu bilgileri uyuyan fareler üzerinde inceledi.

Beyne açılan pencere

Çalışmaları Nature dergisinde yayımlanan ekip, farelerin eski ve yeni hatıraları karıştırmamak için, bu anıları uyku döngülerinin farklı aşamalarında işlemekte olduğu sonucuna vardı.

BBC’ye açıklama yapan Dr. Azahara Oliva, “İlk kez, göze bakarak beynin hangi anıyı işlediğini bu kadar spesifik bir biçimde tespit edebiliyoruz” dedi.

Fareler bu tür deneyler için ideal bir model oluşturuyor zira uyku esnasında gözlerinin bir kısmının açık kalması, bilim insanlarına beyni gözlemleme şansı tanıyor.

Uyku sırasında göz bebekleri, bir dakika boyunca daralıp genişliyor. Araştırmacılar, bu aşamalar sırasında farenin beyninin farklı görevler üstlendiğini saptadı.

Dr. Oliva, göz bebekleri büyükken beynin eski anıları koruduğunu, daraldığında ise yeni anıları işlediğini belirtiyor. Araştırma ekibi, bu iki aşamalı sistemin beynin yeni bilgileri alırken mevcutları koruma sorununu çözebileceğini düşünüyor.

Genetiğiyle oynanmış fareler

Bu araştırmadaki bulgular, beyaz farelerden daha zeki olduğu değerlendirilen kahverengi farelerin, ışığa tepki veren genetiğiyle değiştirilmiş beyin hücrelerine sahip olmaları sayesinde elde edildi.

Araştırma ekibinden Dr. Antonio Fernandez Ruiz, “Farelerin genetiğiyle oynandığı için beyinlerinde yapay bir protein bulunuyor” açıklamasında bulundu.

Araştırmacılardan Hongyu Chang ise şunları ekliyor:

“Beyne yerleştirilen bir optik kablo yardımıyla, çok az miktarda ışık bile nöronları aktive ederek beynin spesifik hücrelerini isteğimiz şekilde uyarabiliyoruz.”

Bu yöntemle araştırmacılar, kendilerinin geliştirdiği özel ekipmanla anı saklama süreçlerini tetikleyip engelleyebiliyorlar.

Araştırmada farelere bir kamera ve aynalı özel bir kulaklık takarak, göz bebeklerini izlemek ve hangi uyku durumunda olduklarını belirlemek mümkün oldu.

Beyin sadece gerekli dönemde, göz bebekleri büyük veya küçük olduğunda uyarılabiliyor.

Eğitim sırasında yerleştirilen minik elektrotlar, araştırmacıların hem farelerin beyin faaliyetlerini gözlemlemesine hem de anı oluşturma yeteneklerini etkileyebilmesine olanak sağlıyor.

Yeni Anılar Eskiyi Nasıl Unutturuyor?
Yorum Yap

Tamamen Ücretsiz Olarak Bültenimize Abone Olabilirsin

Yeni haberlerden haberdar olmak için fırsatı kaçırma ve ücretsiz e-posta aboneliğini hemen başlat.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir