Bilim insanları, yaklaşık 2000 yıl önce İtalya’da meydana gelen Vezüv Yanardağı patlamasında hayatını kaybeden bir adamın beyin dokusunun aşırı sıcak kül bulutu içinde cama dönüşerek korunduğunu ortaya çıkardılar.
2020 yılında keşfedilen bu cam formasyonu, ilk başta fosilleşmiş bir beyin olarak değerlendirilmiş, ancak oluşum süreci hakkında kesin bir bilgiye ulaşılamamıştı.
Milattan Sonra 79 yılında Napoli’yi etkisi altına alan yanardağ patlamasında yaşamını yitiren genç adamın kafatasının içinde, bezelye büyüklüğünde siyah cam parçalarının olduğu belirlenmiştir.
Bilim insanları, bu olayda beyin dokusunun, yaklaşık 510 santigrat derecede sıcak bir kül bulutu tarafından sarılıp, ardından hızla soğuması sonucunda böyle bir forma dönüştüğünü düşünmektedir.
Bu bulgu, insan dokusunun doğal yollarla cama dönüşmesiyle ilgili olarak şimdiye kadar gözlemlenen ilk ve benzersiz vaka olma özelliğini taşıyor.
Roma Tre Üniversitesi’nden Profesör Guido Giordano, benzer başka kalıntıların bulunmasının son derece zor olduğunu ancak imkansız olmadığını ifade ediyor. Ayrıca, bu bulguyu “özel” olarak nitelendiriyor.
Genç adam yatağında ölmüş
Bu adam, Herkulaneum Antik Roma kentinin ana caddesindeki Collegium binasında yer alan yatağında yaşamını yitirmiştir.
Bilim insanları tarafından bulunan cam parçalarının boyutları 1-2 santimetre ile birkaç milimetre arasında çeşitlilik göstermektedir.
Vezüv’deki patlama, Herkulaneum ve çevresindeki 20.000’den fazla kişinin yaşadığı Pompeii kentini tamamen kaplamıştı. Bu olay sonrasında, yaklaşık 1.500 kişinin kalıntılarına ulaşılmıştır.
Günümüzde uzmanlar, Vezüv’den çıkan sıcak kül bulutlarının büyük ölçüde ölüm olaylarına yol açtığını düşünmektedir. Bunun ardından, hızla hareket eden volkanik gaz ve madde akınları bölgeyi tamamen sarmıştır.
Bilim insanları, bu genç adamın beyninin kül bulutu tarafından cama dönüştüğünü öne sürüyor. Çünkü volkanik akıntının yeteri kadar ısınmadığı veya yeterince hızlı soğuyamadığı düşünülüyor.
Cam oluşumu için özel sıcaklık koşulları gerekmekte ve bu durum oldukça nadir bir şekilde doğal olarak gerçekleşmektedir.
Maddenin cama dönüşebilmesi için, çevre ile arasında büyük bir sıcaklık farkı olmalıdır. Bu nedenle, maddenin sıvı haldeyken katılaştığında kristalleşmemesi için hızlı bir şekilde soğuması gerekir.
X ışınları ve elektron mikroskobu kullanılarak yapılan incelemelerde, beynin en az 510 santigrat derecede ısındığı belirlenmiştir.
Ancak, erkeğin vücudunun başka yerlerinde camlaşma tespit edilmemiştir. Sadece bir miktar sıvı içeren dokular cama dönüşebilmekte olup, kemiklerin camlaşması düşünülmemektedir.
Diğer yumuşak dokular, muhtemelen yeterince soğumadan yüksek sıcaklık tarafından yok olmuştur. Bilim insanları, kafatasının, beynin bir miktar korunmasına yardımcı olduğuna inanmaktadır.
Bu araştırma, hakemli bilim dergisi Scientific Reports’ta yayımlanmıştır.
