Türkiye ile İran arasındaki gerilim, İran Dışişleri Bakanlığı‘nın 3 Mart’ta Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Hicabi Kırlangıç‘ı bakanlığa davet etmesiyle iyice belirginleşti.
İran medyasında yer alan haberlere göre, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın İran’ın bölgesel politikalarına yönelik eleştirilerine İranlı yetkililerden tepki geldi.
Fidan, İran’ın bölgedeki milis güçleri üzerinden dış politikalarını yönlendirmesini eleştirmişti.
Kırlangıç’ın Tahran’daki büyükelçiliğe çağrılması sonrasında, Türkiye de 4 Mart’ta İran Büyükelçiliği Maslahatgüzarı’nı Dışişleri Bakanlığı‘na çağırdı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, son dönemde İranlı yetkililerin Türkiye’ye yönelik eleştirilerini kamuoyuna yansıttığını belirtti ve bu konuyla ilgili bir dosyanın İran makamlarına iletildiğini aktardı:
“Dış politika konularının iç siyasete malzeme edilmemesi gerektiğine inanıyoruz. Bu nedenle, diğer bir ülkeye iletilmesi gereken kritik mesajları doğrudan muhataplarına iletmeyi tercih ediyoruz.”
Keçeli, Tahran ile ilişkilerin Türkiye için önemini de vurguladı.
Fidan’ın açıklamaları
Diplomatik gerginlik, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın 26 Şubat’ta Katar merkezli El Cezire televizyonuna verdiği mülakatta söylediği sözlerden kaynaklanıyor.
Fidan, “İran, Suriye‘yi böyle kolayca kaybetmeyi kabul eder mi? Bazı kişiler [Suriye Demokratik Güçleri] SDG’yi bir derece destekleme olasılığından bahsediyor” şeklindeki soru üzerine, şu yanıtı verdi:
“Eğer başka bir ülkedeki bir grubu destekleyerek orada gerginlik yaratmayı düşünüyorsanız, o ülke de sizin üzerinizdeki başka bir grubu destekleyerek size gerginlik oluşturacaktır.
“Yani günümüzde artık hiçbir şey gizlenemiyor. Sizde bulunan yetenekler, başka ülkelerde de mevcuttur. Dolayısıyla, eğer camınıza taş atılmasını istemiyorsanız, başkasının camına taş atmamalısınız.”
IŞİD ile mücadelede ABD ile iş birliği yapan SDG, YPG tarafından oluşturuluyor. Türkiye, YPG’yi PKK’nın Suriye’deki uzantısı ve “terör örgütü” olarak tanımlamaktadır.
İran’ın tepkisi
Fidan’ın İran ile ilgili sözlerine ilk yanıtı İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi verdi.
Bekayi, 28 Şubat’ta yaptığı sosyal medya paylaşımında Türkiye’yi doğrudan hedef almayarak İsrail’in bölgedeki politikalarına dikkat çekti ve İran’ın bölgesel hırsları olmadığını ifade etti.
İran’ın dini lideri Ali Hamaney’in stratejik ve dış ilişkilerden sorumlu baş danışmanı Ali Ekber Velayati ise Fidan’ı eleştiren üst düzey yetkililer arasında yer aldı. Velayati, Türk yetkililerin diplomatik protokol kurallarını ihlal ettiklerini belirtti ve bu durumun ikili ilişkilere olumsuz etki yaratabileceğini ifade etti.
Tüm bu gelişmelerin ardından, Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Hicabi Kırlangıç 3 Mart’ta İran Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.
Görüşmenin ardından İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanlığı Akdeniz ve Doğu Avrupa Genel Müdürü Mahmud Haydari, Fidan’ın “gerçekçi olmayan açıklamalarının ikili ilişkilerde gerilim ve ihtilafa yol açabileceği” uyarısında bulundu. Ayrıca, Türkiye’nin önceliğinin “İsrail’in bölgedeki ist