ABD Başkanı Donald Trump, ikinci döneminin ilk Kongre oturumunda 1,5 saatten fazla süren bir konuşma gerçekleştirdi. Trump, selefi Joe Biden döneminde ülkede yaşanan durumu ve kendi göreve başladığı ilk haftalarda elde ettiği başarılarla ilgili bazı iddialarda bulundu.
Trump, yasa dışı göç, artan fiyatlar ve hükümet harcamaları gibi konulara değindi.
BBC’nin Doğrulama Servisi BBC Verify, bu önemli iddiaların bir kısmını detaylı olarak inceledi.
Trump ‘ekonomik bir felaket’ mi devraldı?
Trump, Biden’dan “ekonomik bir felaket” devraldığını belirtti.
Bu iddia yanıltıcı olarak değerlendiriliyor.
Resmi verilere göre, Trump’ın göreve geldiği dönemde, 2024 yılı için ABD ekonomisi yıllık olarak yüzde 2,3 oranında büyüyordu. 2024 yılı genelinde bu büyüme oranı yüzde 2,8 olarak kaydedildi.
Uluslararası Para Fonu (IMF) ise, 2024’teki büyüme oranının G7 ülkeleri arasında en yüksek olduğunu bildirdi.
Trump ayrıca, enflasyon ile ilgili olarak “Son 48 yılın en kötü enflasyonunu, belki de ülkemizin tarihindeki en kötü enflasyonu yaşadık” ifadesini kullandı.
Biden döneminde enflasyon zirveyi Haziran 2022’de yüzde 9,1 ile gördü ki bu, 1981’den bu yana en yüksek değerdir. Ancak bu durum, Trump’ın belirttiği kadar eskiye dayanmaz.
2022’deki enflasyon artışı, Covid-19 pandemisi sonrası dünyada yaşanan enflasyon dalgasının bir parçasıydı. Trump göreve başladığında enflasyon oranı ise yüzde 3 seviyesine düşmüştü.
Ayrıca, ABD tarihinin diğer dönemlerinde enflasyon oranlarının yüzde 9’un çok üzerlerinde seyrettiği dönemler de olmuştur; bu dönemler arasında 1940’lar ve 1920’ler dikkat çekmektedir.
Biden yumurta fiyatlarının artmasında mı etkili oldu?
Trump, Biden’ın yumurta fiyatlarındaki artıştan sorumlu olduğunu belirterek “Yumurta fiyatlarının kontrolden çıkmasına izin verdi” dedi.
Fiyatların artışı, ABD’de yaşanan kuş gribi salgınıyla doğrudan ilişkilendiriliyor.
Yumurta fiyatları Biden döneminde 2023 yılında bir düzine yumurtanın fiyatının 5 doları aşmasıyla yükseldi. ABD Tarım Bakanlığı, bunun 2024 yılı genelindeki ortalamanın yüzde 53 üzerinde olduğunu ifade etti.
Tarım Bakanlığı’na göre, kuş gribi salgını nedeniyle milyonlarca tavuk itlaf edildi ve bu durum yumurta kıtlığına neden oldu. Bakanlık, bu sorunu aşmak için bir milyar dolarlık bir yardım planı açıkladı.
Salgın 2022’nin Şubat ayında başladı ve Biden yönetimi, bu sorunla başa çıkmak için geçen yıl 800 milyon dolardan fazla bir bütçe ayırdı.
Trump yönetimi, maliyetleri azaltmak amacıyla Tarım Bakanlığı’nda kuş gribiyle mücadele eden bazı yetkilileri görevden almış; fakat şimdi bu isimlerden bazılarını yeniden göreve getirmeye çalışıyor.
‘Doge’ 100 milyarlarca dolarlık israfı mı açığa çıkardı?
Trump, Elon Musk tarafından yönetilen Hükümet Verimliliği Departmanı’nı (Doge) övdü ve bu danışmanlık kurumunun “federal hükümet harcamalarında yüz milyarlarca dolarlık israfı ortaya çıkardığını” iddia etti.
Bu iddiayı destekleyen herhangi bir kanıt bulunmuyor.
Doge’nin resmi internet sitesinde, kurumun dolandırıcılığı belirlemek, sözleşmeleri iptal etmek ve düzenleyici tasarruf sağlamak gibi yöntemlerle tahmini olarak 105 milyar dolar tasarruf sağladığı belirtiliyor.
Ancak bu rakam bağımsız olarak doğrulanamıyor
