Arap liderleri, Mısır’ın başkenti Kahire’de gerçekleştirilen acil zirvede, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Gazze’yi devralması” ve bölgede yaşayan iki milyondan fazla Filistinlinin yerinden edilmesi önerisine alternatif sunacak 53 milyar dolarlık bir yeniden inşa planı üzerinde anlaşmaya vardı.
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebul Geyt, uzun süren zirve sonrası “Mısır planı artık bir Arap planı haline geldi” ifadesini kullandı.
Geyt, Trump’ın önerilerine doğrudan atıfta bulunmadan, “Arap duruşunun gönüllü ya da zorla herhangi bir nüfus tahliyesini reddettiğini” belirtti.
Mısır, planın ayrıntılarını içeren ve yeşil alanların yanı sıra büyük kamu binalarını gösteren 91 sayfalık bir broşür yayımladı. Bu belgenin amacı, ABD’nin Gazze için sunduğu “ Orta Doğu‘nun Rivierası” olarak adlandırdığı ve birçok kişiyi şaşkına çeviren önerilerine alternatif oluşturmak.
Öne çıkan bu planda yalnızca fiziksel yapıların inşasından değil, aynı zamanda siyasetten ve Filistinlilerin haklarına dair konulardan da bahsedildiği dikkat çekiyor.
Mısır lideri Abdüfettah el Sisi, açılış konuşmasında yalnızca fiziksel yeniden inşanın değil, aynı zamanda iki devletli çözüme ulaşmak için paralel bir plan gerektiğine vurgu yaptı. İki devletli çözüm, Arap ülkeleri ve diğer birçok ülke tarafından çatışmanın kalıcı bir çözümü olarak kabul edilmektedir. Ancak bu fikri, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve müttefikleri net bir şekilde reddetmektedir.
Yeni planda, Gazze’nin geçici olarak kalifiye teknokratlardan oluşan “Filistin hükümeti çatısı altındaki Gazze yönetim komitesi” tarafından yönetilmesi önerilmektedir.
Hamas’ın bu süreçte herhangi bir rol alıp almayacağına dair çok fazla bilgi verilmemekte, militan grupların varlığına ilişkin belirsiz bir vurgu yapılmaktadır. Bu sorunun, İsrail ile yaşanan çatışmanın nedenleri çözüldüğünde çözülmesi gerektiği ifade edilmektedir.
Bazı Arap ülkeleri Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması gerektiğini savunurken, diğerleri bu kararın Filistin halkına bırakılması gerektiğine inanıyor. Hamas, Gazze’nin yönetiminde görev almayı kabul ettiğini ancak silahsızlanmayı ‘kırmızı çizgi’ olarak gördüğünü ifade etmiştir.
Trump’ın planını “vizyoner” olarak tanımlayan İsrail Başbakanı ise, Hamas’ın yanı sıra Filistin Yönetimi’nin de Gazze’nin geleceğinde bir rol almasını defalarca reddetti.
Bir diğer kritik güvenlik meselesi, BM Güvenlik Konseyi’ne uluslararası barış gücü çağrısı yapılarak gündeme geldi.
Bu büyük yeniden inşa projesi için gerekli olan devasa finansmanı toplamak amacıyla gelecek ay büyük bir uluslararası konferans düzenlenecek.
Varlıklı Körfez ülkelerinin büyük maliyetin bir kısmını karşılamak konusunda istekli olduğu ifade ediliyor. Ancak kimse, inşa edilen yapıların başka bir savaşta yıkılmayacağına dair ikna olmadan yatırım yapmaya hazır değil.
Ateşkesin kırılgan durumu, bu tereddütleri daha da artıracak gibi görünüyor.
Gazze’nin yeniden inşası için önerilen bu yeni Arap planı üç aşamadan oluşuyor. Altı ay sürmesi öngörülen ilk aşamada, büyük miktarlarla enkazın ve patlamamış mühimmatın temizlenmesi planlanmakta. İkinci ve üçüncü aşamanın ise birkaç yıl sürmesi beklenmektedir.
Bu süreçte, sayıları 1,5 milyon kadar olan yerinden edilmiş Filistinlilerin geçici konteynerlerde barındırılması öngörülüyor. Broşürdeki fotoğraflarda bu konteynerler çevre düzenlemesi yapılmış, estetik açıdan güzel görünen alanlarda yer alıyor.
Başkan
