Rusya’nın Gazprom enerji şirketi, Ukrayna üzerinden Avrupa Birliği (AB) ülkelerine gaz sevkiyatının durdurulduğunu duyurdu.
Şirketten yapılan açıklamada, Rus doğalgazının Ukrayna güzergahıyla AB ülkelerine gönderimi için yapılan anlaşmanın, bugün TSİ 08.00 itibarıyla sona erdiği ifade edildi.
Açıklamada, “Gazprom, Ukrayna üzerinden doğalgaz tedarik etme fırsatından mahrum bırakılmıştır. Ukrayna üzerinden Rus doğalgazı sevkiyatı gerçekleştirilmiyor” şeklinde bilgilendirme yapıldı.
Ukrayna’nın gaz şirketi Naftogaz, daha önce Gazprom ile imzaladığı 5 yıllık sözleşmeyi yenilemeyi reddetmişti ve bu sözleşmenin süresi bugün itibarıyla dolmuş oldu.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky, ülkesinin Rusya’ya “kanları üzerinden milyarlarca dolar ek gelir elde etme” fırsatı vermeyeceğini belirterek, AB’ye gerekli önlemleri alması için 1 yıl süre tanımıştı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, kaybedilen önemli bir pazar olduğuna dikkat çekerken, bu durumun en çok AB ülkelerini olumsuz etkileyeceğini vurgulamıştı.
Avrupa Komisyonu ise yaptığı açıklamada, kıtanın gaz sisteminin “dayanıklı ve esnek” yapısı olduğunu vurguladı. AB’nin Ukrayna üzerinden transit gaz satışındaki olumsuz etkilerle başa çıkma kapasitesinin bulunduğu ifade edildi.
Rusya, Ukrayna dışında Macaristan, Türkiye ve Sırbistan üzerinden de AB ülkelerine gaz tedarik edebilme imkanına sahip.
AB, 24 Şubat 2022’de Ukrayna’nın işgaline başlamasının ardından Rusya’dan gaz alımını önemli ölçüde azalttı. 2021’de AB ülkeleri gazın yüzde 40’ını Rusya’dan alıyorken, bu oran 2023’te yüzde 10’un altına düştü.
Ancak bazı AB ülkeleri, özellikle Slovakya ve Avusturya, Rusya’dan önemli miktarda gaz almaya devam ediyor. Rusya’nın AB ülkelerine gaz satışından elde ettiği gelir, yılda 5 milyar dolardan fazla bir rakama ulaşmaktadır.
Rusya, 1991 yılından bu yana Ukrayna üzerinden de AB ülkelerine gaz satışı yapmaktadır.
AB, Rus gazına alternatif arayışlarını sürdürerek sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) için Katar ve ABD’ye yöneldi. Ayrıca, Norveç’ten de gaz alımına başlamıştır.
Moldova acil durum ilan etti
AB üyesi olmayan Moldova, son gelişmelerden olumsuz etkilenebilecek bir durumla karşı karşıya kalabilir. Zira Moldova’nın elektriğinin büyük bir kısmı Rusya’dan ve Ukrayna üzerinden temin edilen gazla üretilmektedir.
Rusya’nın desteklediği ayrılıkçı Transdinyester bölgesine de elektrik bu yollarla ulaştırılmaktadır. Moldova’da Aralık ortasında enerji sektörü için 60 gün süreyle acil durum ilan edilmiş, Enerji Bakanı Constantin Borosan halka enerji tasarrufu yapmaları çağrısında bulunmuştur.
